Skauting na Wschodzie

szkrabusiek

Istnieją kraje, gdzie skauting powstał na krótko na początku wieku, a potem tradycje skautowe kultywowane były tylko na emigracji. Tak było z Rosją, gdzie po rewolucji październikowej skauting nie mógł działać, rozwijał się natomiast przez całe dziesięciolecia w USA, Australii, Wielkiej Brytanii. Gdy w 1991 roku zaczęły powstawać w Rosji pierwsze po latach drużyny skautowe, nie było w kraju ludzi, którzy pamiętaliby skauting. Nowe drużyny odwołują się do tradycji emigracyjnych.
Jeszcze inna sytuacja była w krajach nadbałtyckich. Tam skauting działał do 1939 roku, więc na początku lat 90. żyli jeszcze ci, którzy byli kiedyś skautami. Z jednej strony to dobrze - mogli przekazywać tradycje, opowiadać o swojej działalności, podpowiadać młodym, jak stawiać pierwsze kroki. Z drugiej jednak strony ci skautowi weterani często utrudniali tworzenie współczesnej organizacji skautowej, uważając, że wszystko być powinno jak za czasów ich młodości.

Czechy Słowacja i Węgry to jeszcze inny model. Tu skauting po II wojnie światowej odradzał się w okresach przełomów politycznych. Zdążyła więc w każdym pokoleniu wyrosnąć niewielka grupa osób, które choć przez krótki czas miały kontakt ze skautingiem. Później wiele z nich kontynuowało działalność skautową indywidualnie - ojciec zabierał syna do lasu, śpiewał piosenki, rozpalał ognisko. A potem, gdy nadeszła niepodległość, okazało się, że inni robili to samo.
Polska i Jugosławia, gdzie skauting przez cały prawie powojenny okres istniał, rozwijał się. Choć nie w ramach światowych struktur skautowych, choć czasem - jako oficjalna organizacja w państwie niedemokratycznym - z pewnymi wypaczeniami, ale jednak istniał. Zachowana została ciągłość pokoleń, nie trzeba było wszystkiego tworzyć od nowa.
Na Białorusi działa„Związek Młodzieży Białoruskiej” jest to związek wzorowany na skautingu. Powstał on jesienią 1991r. Ale został zalegalizowany w 1992.
ZBM nie należy do organizacji spokojnych i grzecznych. Raczej jest bezkompromisowy i odważny. Rzec wręcz można – buntowniczy. Jak młodość. W tym też przecież tkwi siła młodości i jej twórcza energia. W buncie właśnie, w niezgadzaniu się na tak zwane zgniłe kompromisy. ZBM taki był i chyba taki chciał być. Ale czy dzisiaj jest taki? Dziś, gdy – być może trochę wbrew sobie – dorósł.
Istnieją tam też organizacje ZHP kultywowane przez Polaków mieszkających na Białorusi.

Płast ("Płast – Narodowa Organizacja Skautowa Ukrainy", ukr.: Пласт – Національна скаутська організація України) – jest największą organizacją wychowawczą dzieci i młodzieży w Ukrainie.Jest wychowawczym, patriotycznym, dobrowolnym i samorządnym stowarzyszeniem otwartym dla wszystkich bez względu na pochodzenie, rasę czy wyznanie. Głównym celem działania Płastu jest wspieranie wychowania płastunow i płastunek – stwarzanie warunków do wszechstronnego rozwoju człowieka. Powstała w 1990 r.
Korzenie harcerstwa polskiego na Wileńszczyźnie sięgają 1912 roku. Działalność organizacji opiera się na metodzie skautowej, stworzonej na początku XX wieku przez generała lorda Roberta Baden Powela i przeniesionej na grunt polski przez Andrzeja i Olgę Małkowskich. Harcerstwo na Litwie zostało odrodzone w roku 1989. Pierwsze kroki harcerstwo polskie na Litwie zaczęło stawiać dzięki pracy i poświęceniu instruktorów z Polski. Odrodzony Związek Harcerstwa Polskiego na Litwie (dalej zwany ZHPnL lub Związek) miał kilka zadań. Wśród nich również poszukiwanie osób, które w przyszłości stworzyłyby trzon miejscowej kadry harcerskiej.W pierwszych latach po odrodzeniu ZHPnL, działalność jego była mocno oparta na powszechnych w owym czasie w społeczeństwie polskim na Litwie uczuciach patriotycznych. Harcerstwo jako organizacja wychowawcza pomagało młodzieży polskiej na Litwie w pielęgnowaniu kultury i tradycji polskich, nie pozwoliło zagubić się jako narodowości w obliczu coraz wyraźniejszych procesów odrodzenia i utrwalenia litewskości. Coraz większego znaczenia nabierał ruch harcerski w szkołach polskich i w społeczeństwie, rosły oczekiwania wobec harcerzy.Stopniowo następowała potrzeba przejścia od funkcjonowania dzięki ogromnej pomocy kadrowej z Polski do większej samodzielności harcerstwa na Litwie, nawiązywania współpracy z innymi organizacjami, wypracowania wsparcia społecznego, a przede wszystkim – stworzenia własnego zaplecza kadrowego, informacyjnego i finansowego, usprawnienia metod kierowania organizacją, tym bardziej, że w roku 1995 nastąpiła konieczność przerejestrowania Statutu ZHPnL, aby dostosować go do nowej ustawy o organizacjach społecznych, zgodnie z którą nie obywatele Litwy nie mogli pełnić funkcji we władzach Związku. Do roku1995 wśród członków Zarządu organizacji byli harcerze nie będący obywatelami Litwy. Obecnie, w 2002 roku Związek liczy około 800 członków.
Tak różna sytuacja poszczególnych organizacji, ich doświadczeń, wielkości, pola działania, roli, jaką odgrywają w społeczeństwie, sprawia, że każda z nich w inny sposób budować będzie swoje programy. Ale cel jest jeden - wychowywać aktywnych obywateli na poziomie lokalnym, narodowym i międzynarodowym. Kształtować osobowości po to, aby budować lepszy świat.